Ongelijkheid mondiaal bekeken. Don’t Look Up!

Er zijn drie mondiale instellingen die officiële kennis produceren en verspreiden over armoede en ongelijkheid: de Verenigde Naties (V.N.) en haar dochterinstellingen, de Bretton Woods instellingen (Wereldbank en Internationaal Muntfonds (IMF) en de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO). In deze bijdrage wordt het discours geanalyseerd van de V.N. en van Bretton Woods aan de hand van hun documenten die ze sinds het begin van deze eeuw over ongelijkheid produceerden.

De Verenigde Naties (V.N.) zijn, hoe onvolmaakt ook, de belangrijkste mondiale en politieke instelling van vandaag. De V.N. is de opvolger van de na de eerste wereldoorlog opgerichte en gefaalde ‘Volkenbond’. Nu, meer dan 75 jaar na haar stichting, telt ze 193 leden. Echte macht heeft ze niet, behalve in de altijd wankele Veiligheidsraad waarin de overwinnaars van de Tweede Wereldoorlog een vetorecht hebben. Moreel gezag heeft de V.N. echter wel, vandaar dat het belangrijk is haar documenten en die van haar dochterorganisaties te bestuderen, zeker voor haar belangrijkste bevoegdheden: vrede en veiligheid, mensenrechten en ontwikkeling. Ze spelen een grote rol voor de kennis die wordt opgebouwd en verspreid over tal van mondiale problemen en beïnvloeden het beleid van haar Lidstaten.

Hetzelfde geldt voor het Internationaal Muntfonds (IMF) en de Wereldbank. Deze twee zusterorganisaties staan in voor de monetaire stabiliteit in de wereld en voor hulp aan de ontwikkeling van wat aanvankelijk ‘onderontwikkelde’ landen werd genoemd. Deze instellingen, opgericht in 1944 in Bretton Woods, hebben wel meer macht, o.m. dankzij hun capaciteit om leningen te verstrekken en daar voorwaarden aan te koppelen. Vooral de Wereldbank speelt, net zoals de V.N., een grote rol in het opbouwen en verspreiden van kennis over ontwikkeling.

In deze bijdrage wil ik nagaan welke kennis deze instellingen creëren en verspreiden over ‘ongelijkheid’ en hoe deze kennis sinds hun ontstaan – het einde van de tweede wereldoorlog en de start van een dekoloniseringsproces met een daarbij horend ontwikkelingsproject – is geëvolueerd.

Lees verder “Ongelijkheid mondiaal bekeken. Don’t Look Up!”

Het Europa van verkeken kansen

De oorlog waar de Oekraïnse burgers het slachtoffer van zijn is niet enkel een oorlog van de VS tegen Rusland, maar ook tegen de EU. De EU heeft er alle belang bij goede relaties te blijven ontwikkelen met de rest van de wereld, met de V.S. zowel als met Rusland en China. Door zich blindelings te onderwerpen aan de NAVO riskeert ze in een ellendige verarmingspiraal terecht te komen en haar burgers zelfs letterlijk in de kou te laten staan. De E.U. heeft niets te winnen bij een unipolaire wereld, wel integendeel.

Revoludieke woorden

Mijn licentiaatsverhandeling aan de Tolkenschool in de jaren 1970 was een studie van hoe ‘onbestaande’ woorden konden vertaald worden. Mijn uitgangspunt was een boek van de Argentijnse Julio Cortázar: ‘Libro de Manuel’, vertaald in het Frans en het Nederlands.

Het boek gaat over een groepje Argentijnse vluchtelingen in Parijs en hoe ze samen met Franse kameraden een diplomaat willen gijzelen om zo hun gevangen genomen kameraden in Buenos Aires vrij te krijgen.

De ouders van de kleine Manuel leggen voor hun zoontje een plakboek aan met krantenberichten, zodat de jongen later kan zien in wat voor tijd zijn ouders hebben geleefd.

Het is een moeilijk te vertalen boek omdat Cortázar zeer creatief omgaat met woorden en een woordenboek vergelijkt met een kerkhof. Hij creëert voortdurend nieuwe woorden door twee oude in elkaar te laten overgaan of gewoon uit te vinden. Niets is zo mooi als de erotische scène die hij beschrijft met onbestaande woorden maar die je zo de twee geliefden bijna letterlijk laat ‘zien’.

De titel van mijn verhandeling was: ‘Cortázar en het revoludieke woord’. Toen mijn moeder die titel las schrok ze geweldig, want ze ontwaarde er heel terecht ‘revolutie’ in. ‘Pak dat maar goed in, jongen, dat niemand op straat je ziet met dat boek’, zei ze tegen mijn broer. Dat haar dochter revolutionair kon worden, dat was schrikken.

Enkele jaren later ben ik zelf ook een ‘Boek voor Manuel’ begonnen en ik lig dus met een hele hoop plakboeken, vanaf het eind van de  jaren 1970.

Op deze blog wil ik af en toe zo’n berichtje van toen publiceren. Soms zijn ze heel grappig, soms tragisch.

Veel plezier er mee!